De Es klarinet, de baby van de familie

Sopranino of Es klarinet
Sopranino of Es klarinet

De Es klarinet staat bekend onder vele namen – sopranino of baby klarinet zijn de meest gebruikte. Ze is met haar 35 cm ongeveer even groot als een blokfluit en voegt een heldere duidelijke klank toe aan elk stuk muziek.

Het Es lid van de klarinet familie kan een moeilijk instrument zijn om te spelen, zelfs voor ervaren klarinettisten. Het hogere register vraagt een andere vingerzetting dan die van de ”normale” Bes klarinet. Het effectieve bereik van dit type klarinet gaat van de G onder de middelste C (de G onder de vioolsleutel) tot de E boven de C twee octaven boven de middelste C (de E boven de vioolsleutel).

Het kan hogere noten aan, maar de noten zijn niet zo stabiel op vlak van intonatie en toon. Het geluid werd al beschreven als die van een trompet gespeeld door een getalenteerde speler.

Een van de meest bekende verschijningen van de sopranino klarinet is die in Berlioz’ ‘Symphonie Fantastique’ waar het de razernij van een heksensabbat oproept. Het bijna schrille geluid werd ook goed ingezet in de instrumentale delen van veel opera’s. Het meest wordt deze klarinet echter gebruikt in blaaskapellen en fanfares, waar de heldere klank snijdend boven het lawaai van de koperblazers uitstijgt.

De andere ensembles die regelmatig gebruik maken van een E flat versie van de klarinet zijn klarinetkoren. Solostukken voor de sopranino klarinet zijn zeer zeldzaam, en er zijn op dit moment geen professionele klarinettisten die enkel dit instrument spelen.

Hoor ik daar een trompet ?

Vraag : Wat klinkt als een trompet gespeeld door een talentrijk muzikant, en is toch geen trompet ?
Antwoord: De baby klarinet (ook sopranino klarinet of Es klarinet genoemd)

Het bijna schrille geluid van deze kleinste spruit uit de klarinettenfamilie wordt in veel werken goed ingezet om een beeld van furie en weerstand op te roepen. Luister en kijk maar eens naar dit fragment uit Berlioz’ Symphonie Fantastique waar in het laatste deel “Songe d”une nuit de sabbat” de razernij van een heksensabat wordt opgeroepen.6 klarinetten waaronder de sopranino gaan er vol voor in fragment 1:38

Maar luister gerust naar de hele beweging van dit fantastische orkestwerk, sowieso een monument van de programmamuziek in de muziekgeschiedenis.